Sự bùng nổ của năng lượng tái tạo: 510 gw thêm vào trong năm 2023
Trong năm 2023, thế giới chứng kiến một bước nhảy vọt trong lĩnh vực năng lượng tái tạo với việc bổ sung gần 510 gigawatts (GW), đánh dấu tốc độ tăng trưởng nhanh nhất trong vòng hai thập kỷ. Điện mặt trời dẫn đầu với chiếm 3/4 tổng số công suất mới được thêm vào, theo báo cáo từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA).
Một kỷ nguyên mới: 22 năm liên tiếp phá kỷ lục
Báo cáo “Năng lượng tái tạo 2023: Phân tích và dự báo đến năm 2028” của IEA, công bố vào tháng 1/2024, cho biết 2023 là năm thứ 22 liên tiếp ghi nhận kỷ lục mới về việc bổ sung công suất năng lượng tái tạo, với một sự tăng vọt gần 50%, đạt gần 510 GW. Đặc biệt, Trung Quốc nổi bật với tốc độ tăng trưởng đáng kinh ngạc, cùng với châu Âu, Hoa Kỳ, và Brazil đạt mức tăng cao nhất mọi thời đại. Cụ thể, Trung Quốc đã mở rộng công suất điện mặt trời tương đương với tổng cả thế giới trong năm 2022 và tăng 66% công suất điện gió so với năm trước.
Trong tổng số công suất năng lượng tái tạo mới năm 2023, điện mặt trời chiếm 3/4. Cùng với điện gió trên bờ, điện mặt trời trở nên cạnh tranh hơn về chi phí. IEA ước tính, 96% công suất nhà máy điện mặt trời và điện gió mới có chi phí thấp hơn so với nhà máy điện than và khí tự nhiên mới.
Điểm mốc quan trọng của năng lượng tái tạo
IEA dự báo, từ nay đến năm 2028, năng lượng tái tạo sẽ đạt được nhiều cột mốc quan trọng, bao gồm:
- Điện gió và mặt trời sẽ sản xuất nhiều điện hơn thủy điện vào năm 2024.
- Năng lượng tái tạo sẽ vượt qua điện than để trở thành nguồn điện chính toàn cầu vào năm 2025.
- Sản lượng từ điện gió và mặt trời sẽ vượt qua điện hạt nhân vào năm 2025 và 2026.
- Đến năm 2028, năng lượng tái tạo sẽ chiếm hơn 42% tổng sản lượng điện toàn cầu.
IEA cũng dự báo rằng nhu cầu điện toàn cầu sẽ tăng nhanh hơn trong ba năm tới, với mức tăng trung bình hàng năm khoảng 3,4% đến năm 2026. Năng lượng tái tạo và các nguồn phát thải thấp như năng lượng hạt nhân sẽ đáp ứng nhu cầu này, làm giảm vai trò của nhiên liệu hóa thạch. Tỷ lệ năng lượng tái tạo trong sản xuất điện dự kiến tăng từ 30% năm 2023 lên 37% vào năm 2026, chủ yếu nhờ vào điện mặt trời.
Điện mặt trời được dự báo sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong thời gian tới (Ảnh minh họa)
Thách thức trên con đường tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo vào năm 2030
Báo cáo cũng nêu ra thách thức trước mục tiêu tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo toàn cầu vào năm 2030, một mục tiêu đã được 198 chính phủ thông qua tại COP28. Hiện tại, dựa trên chính sách và điều kiện thị trường, công suất dự kiến sẽ đạt 7.300 GW vào năm 2028, chỉ tăng 2,5 lần vào năm 2030, không đạt mục tiêu đề ra. IEA xác định bốn thách thức chính:
- Thách thức về chính sách và phản ứng chính sách.
- Đầu tư không đủ cho cơ sở hạ tầng lưới điện.
- Rào cản hành chính và thủ tục cấp phép.
- Thách thức về tài chính ở các nền kinh tế đang phát triển.
Giải quyết những thách thức này có thể thúc đẩy tăng trưởng năng lượng tái tạo cao hơn 21%, giúp thế giới đáp ứng cam kết tăng gấp ba công suất năng lượng tái tạo.
Để tìm hiểu thêm, bạn có thể truy cập các báo cáo của IEA:
